34,4926$% 0.08
36,2666€% -0.26
43,5811£% -0.12
2.960,32%0,87
2.669,22%0,77
9.367,77%3,72
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılı gelişmeleri ve 2025 yılı öngörülerini içeren “Hazine Finansman Programı”nı resmi internet sitesinde yayımladı. Orta Vadeli Program ve Merkezi Yönetim Bütçesi öngörüleri doğrultusunda hazırlanan 2025 yılı Hazine Finansman Programı’na göre, geçen yıl 65,1 ay olan nakit iç borçlanmanın ortalama vadesi, bu yıl ocak-ekim döneminde 48,6 aya geriledi. Ayrıca, yüzde 20,6 olan sabit getirili Türk lirası cinsi iç borçlanma ortalama maliyeti de aynı dönemde yüzde 36 seviyesine ulaştı.
Yatırımcı tabanının genişletilmesi ve borçlanma araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla, ilk kez 2012 yılında gerçekleştirilen kira sertifikası ihraçlarına 2024 yılında da devam edildi. Bu kapsamda, iç piyasada toplam 69,7 milyar lira tutarında Türk lirası cinsi kira sertifikası ihraç edildi. 2017 yılı Ekim ayında ilk kez ihraç edilen altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraçları da bu yıl sürdürüldü. Bu çerçevede, sermaye piyasalarının güçlendirilmesi amacıyla bankalara ve yatırım fonlarına yönelik ihraçlar gerçekleştirildi. 2024 yılında toplam 126,4 ton altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası itfasına karşılık, 48,5 tonu altın tahvili ve 83,3 tonu altına dayalı kira sertifikası olmak üzere toplam 131,8 ton altın karşılığı senet ihraç edildi.
Bu yıl ocak-ekim döneminde, 2,9 milyar avro tutarındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık iç piyasada 1,2 milyar avro tutarında döviz cinsi iç borçlanma, 1,6 milyar dolar tutarındaki döviz cinsi iç borç anapara itfasına karşılık da 1,6 milyar dolar tutarında döviz cinsi iç borçlanma gerçekleştirildi.
YAZ DÖNEMİNE GİRMEDEN YILLIK FİNANSMAN İHTİYACININ YÜZDE 70’İ KARŞILANDI
2024 yılında, küresel ekonomik görünüm, gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası kararları ve yaşanan jeopolitik gelişmeler, küresel piyasaları yakından etkiledi. Yıl içinde, başta Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve ABD Merkez Bankası (FED) olmak üzere, gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikasında gevşemeye gitmeye başladıkları gözlendi. Ülkelerin artan finansman ihtiyaçları ve küresel olarak daha uygun piyasa koşulları, özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından uluslararası sermaye piyasalarında yüksek tutarlarda tahvil ihracı gerçekleştirilmesine yol açtı.
Bu yıl şubat ve mart aylarında, sırasıyla 3 milyar dolar ve 2 milyar avro tutarında iki tahvil ihracıyla yılın ilk çeyreğinde yıllık finansman ihtiyacının yarısından fazlası karşılanarak toplamda yaklaşık 5,2 milyar dolar tutarında finansman sağlandı. Temmuz ayında gerçekleştirilen 1,75 milyar dolar tutarındaki ihraç ile piyasalar yaz dönemine girmeden yıllık finansman ihtiyacının yüzde 70’i karşılandı.
Ekim ayında Bakanlık tarafından ihraç edilen 3,5 milyar dolar tutarındaki 2035 vadeli tahvil ihracıyla eş zamanlı olarak yükümlülük yönetimi işlemi gerçekleştirildi. Bu işlemde, uluslararası piyasalarda işlem gören 2024 ve 2025 vadeli tahvillerin yaklaşık 1,8 milyar dolar tutarındaki kısmı, yeni ihraç edilen tahvillerle değiştirildi ve bu tutar 2035 yılına ötelendi. Böylece dış borç stokunun vadesi uzatılmış, refinansman riski azaltılmış ve itfa profili rahatlatılmış oldu. Değişim işlemine ve yeni ihraçlara yabancı yatırımcıdan yoğun bir ilgi görüldü. Yükümlülük yönetimi işlemi hariç tutulduğunda, bu tahvil ihracı ile yaklaşık 1,7 milyar dolar tutarında nakit finansman sağlandı.
KONVANSİYONEL TAHVİL VEYA SUKUK PİYASASINDAKİ FİNANSMAN İMKANLARI DEĞERLENDİRİLEBİLİR
2024 yılı içinde ülke kredi notundaki artışlar ve risk primindeki iyileşmeler, gerçekleştirilen tahvil ihraçlarına olan katılımı artırdı. Özellikle 3 Ekim 2024 tarihli son ihraçta, ABD tahvili üzerine ödenen ilave risk priminin 300 baz puanın altına gerilemesi, önemli bir gelişme olarak öne çıktı. Bu bağlamda, 2024 yılı içinde uluslararası sermaye piyasalarında gerçekleştirilen tahvil ihracı toplamı, 10,5 milyar dolara ulaştı. Son tahvil ihracının yükümlülük yönetimi kısmı hariç tutulduğunda, bu miktarın yaklaşık 8,6 milyar doları nakit finansman olarak elde edildi.
Piyasa koşullarının uygunluğu çerçevesinde yılın geri kalanında potansiyel bir finansman işlemi için konvansiyonel tahvil veya sukuk piyasasındaki finansman imkanları değerlendirilebilecektir. Yatırımcı ilişkileri kapsamında, 2024 yılı ocak-ekim döneminde uluslararası yatırımcılar, finansal kuruluşlar ve kredi derecelendirme kuruluşları ile Türk ekonomisi ve yerel-küresel sermaye piyasalarındaki gelişmelere ilişkin birçok görüşme gerçekleştirilerek, çeşitli profildeki yatırımcı kitlesine ulaşılmıştır.
2025’TE 2 TRİLYON 845,5 MİLYAR LİRA İÇ BORÇLANMA PLANLANIYOR
Gelecek yıl, 1 trilyon 373,2 milyar lira anapara ve 1 trilyon 868,7 milyar lira faiz olmak üzere toplam 3 trilyon 241,9 milyar lira tutarında borç servisi gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Borç servisinin 2 trilyon 385 milyar lirasının iç borç, 856,9 milyar lirasının ise dış borç olarak yapılması bekleniyor. İç borç servisinin 2 trilyon 229 milyar liralık kısmının piyasaya yapılacak ödemelerden, 156 milyar liralık kısmının ise kamu kurumlarına rekabetçi olmayan teklif yoluyla gerçekleştirilen satışların ödemelerinden oluşması hedefleniyor.
Nakit bazlı faiz dışı dengenin, özelleştirme gelirleri, 2/B satış gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan aktarılacak kaynaklar ile devirli ve garantili borç geri dönüşleri ve kasa/banka kullanımı sonucu elde edilecek borçlanma dışı kaynakların toplamının eksi 62,9 milyar lira olması bekleniyor. 2025 yılında, uluslararası sermaye piyasalarından tahvil ve kira sertifikası ihraçları yoluyla 11 milyar dolar tutarında finansman sağlanması planlanıyor. Bu öngörüler doğrultusunda, 2025 yılında 2 trilyon 845,5 milyar lira iç borçlanma yapılması hedefleniyor.
PİYASA KOŞULLARI ÇERÇEVESİNDE DEĞİŞİM VE GERİ ALIM İHALELERİ YAPILABİLECEK
Programa göre, Türk lirası cinsinden sabit kuponlu “gösterge tahvil”lerinin ihracına piyasa koşulları çerçevesinde düzenli olarak devam edilmesi amaçlanıyor. Türk lirası cinsinden kuponlu/kuponsuz bonolar ve tahviller, farklı vadeli değişken kuponlu tahviller, enflasyona endeksli tahviller, altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihraçları, itfa takvimine ve piyasa koşullarına bağlı olarak gerçekleştirilebilecek. Türk cinsi kira sertifikalarının ihraçlarına 2025 yılında da devam edilmesi öngörülüyor.
Piyasa katılımcılarının ilave talepleri de ayrıca değerlendirilebilecek. Aylık olarak nakit girişleri ile çıkışları arasında gözlenebilecek geçici uyumsuzluğun giderilmesi amacıyla kısa vadeli Hazine bonoları ve “Para Piyasası Nakit İşlemleri Aracılığı ile Sağlanacak Finansman Hakkında Yönetmelik”te yer alan finansman araçları kullanılabilecek. Borç servisinin dönemler arası dengeli dağılımının sağlanması ve ikincil piyasada fiyat etkinliğinin artırılması hedefleriyle piyasa koşulları çerçevesinde değişim ve geri alım ihaleleri gerçekleştirilecek. İhalelere ilişkin detaylar, ihale gününden en az bir iş günü önce kamuoyuna duyurulacak.
Uluslararası sermaye piyasalarından finansman sağlanması amacıyla, çeşitli vadelerde konvansiyonel tahviller, kira sertifikaları, yeşil tahviller, sosyal tahviller ve/veya sürdürülebilir tahviller piyasa koşullarına bağlı olarak ihraç edilebilecek. Piyasa çeşitliliğinin sağlanabilmesi için uluslararası piyasalarda ABD dolarının yanı sıra, imkan olması durumunda diğer döviz cinslerinden ihraçlar da yapılabilecek. Yatırımcı ilişkilerinin geliştirilmesi ile uluslararası sermaye piyasalarında ülkeye yönelik yatırımcı algısının güçlendirilmesi amacıyla, uluslararası yatırım bankaları, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası yatırımcılar ile gerçekleştirilen görüşmelere devam edilecektir.
Kaynak: Patronların Dünyası
Yeni Stopaj Oranları Belirlendi: Güncellemeler ve Etkileri