34,5467$% 0.18
36,0147€% -0.62
43,3470£% -0.52
3.005,41%1,48
2.705,79%1,29
9.549,89%1,94
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, geçen yıl dolar bozdurarak Türk Lirası mevduatına geçen yatırımcıların, bir yıl sonra pozisyon değiştirme durumunda her 100 doları 137 dolara çıkarma fırsatı doğdu. Merkez Bankası’nın politika faizi, Mart 2021 ile Şubat 2023 arasında yüzde 19’dan yüzde 8,5’e kadar düşmüş, yeni yönetimin göreve geldiği haziran ayına kadar bu düzeyde kalmış ve piyasa faizleri ile önemli bir ayrışma göstermişti. Haziran başında göreve gelen yeni ekonomi yönetimi, baskılı faiz politikasına son vererek ilk artışı 23 Haziran’da gerçekleştirerek politika faizini yüzde 15’e yükseltti. Aylar boyunca devam eden faiz artışları sonucunda bu yıl Mart ayında faiz oranı yüzde 50’ye kadar yükselmiş, ancak son 8 aydır bu oran sabit tutulmuştur.
Mevduatın Son Bir Yıldaki Getirisi
Yeni yönetim göreve geldiğinde, bankacılık sektöründe mevduatın vadelere göre yıllık basit faiz oranları, politika faizi paralelinde yükselmeye başladı. Merkez Bankası’nın haftalık bazda açıkladığı verilere göre, mevduat faizleri kısa vadede yüzde 60’a, uzun vadelerde ise yüzde 50’ye kadar ulaşmıştır. 24 Kasım 2023 itibarıyla mevduat faizleri bir ay vadede yüzde 38,81, üç ay vadede yüzde 40,07, altı ay vadede yüzde 46,47 ve bir yıl vadede yüzde 40,83 seviyelerine ulaşmıştır. Bu oranlara göre, o tarihte bankaya yatırılan ve vade yenileme dönemlerinde geçerli faiz ile stopaj oranları üzerinden düzenli olarak bir ay vadeli mevduatta çevrilen birikimler son bir yılda bileşik bazda net yüzde 58,4, üç ay vadede çevrilen fonlar yüzde 63,6, altı ay vadede tutulan hesaplar yüzde 57 ve bir yıl vadede tutulan birikimler yüzde 40,8 getiri sağlamıştır. Ekim sonu itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 48,58 olduğu düşünüldüğünde, mevduatın altı aya kadar olan vadelerde yüzde 5-10 arasında reel getiri sağladığı görülmektedir. Kasım sonu itibarıyla yıllık bazda enflasyonun daha da düşük çıkması durumunda, mevduatın reel getirisi daha da artış gösterecektir.
Dolar Bazında Getiri
Merkez Bankası’nın döviz alış kurlarına göre, son bir yılda dolar/TL paritesi 28,74’ten 34,45’e yükselmiştir. Bu durumda, son bir yılda dolarda TL’ye karşı değerlenme oranı yüzde 19,9 olarak kaydedilmiş ve bu, enflasyonun oldukça altında kalmıştır. Dolayısıyla, dolar yatırımcıları reel bazda ciddi bir zarara uğramıştır. Geçen yıl bu tarihlerde dolar bozdurularak elde edilen 1 milyon TL ile açılan mevduat hesabı, son bir yılda sürekli bir ay vade ile çevrildiğinde 1 milyon 584 bin liraya, üç ay vade ile çevrildiğinde 1 milyon 636,5 bin liraya, altı ay vade ile çevrildiğinde 1 milyon 57 bin liraya ulaşmıştır. Bir yıl vadeli mevduat ise vade bitiminde faiz getirisi ile birlikte 1 milyon 408 bin liraya ulaşmıştır.
Yatırımcı Tekrar Dolar Alırsa…
Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine göre, bir yıl önce 34 bin 795 dolar, 1 milyon TL ediyordu. Bu tutarda dolar bozdurarak elindeki 1 milyon lirayı bir ay vadeli TL mevduatında çeviren bir tasarruf sahibi, bir yılın sonunda faiz getirisi ile birlikte elde ettiği birikimle yeniden dolar almak isterse 45 bin 940 dolar, üç ay vadeli çevirenler 47 bin 687 dolar, altı ay vadeli çevirenler 45 bin 505 dolar ve bir yıl vadeli mevduatta tutan yatırımcılar 40 bin 421 dolar satın alabiliyor. Böylece, bir yıl önce bozdurularak TL mevduata yatırılan her 100 dolar bir ay vadeli ile çevrildiyse 132 dolara, üç ay vadelide değerlendirildiyse 137 dolara, altı ay vadelide çevrildiyse 131 dolara, bir yıl vadelide tutulmuşsa 116 dolara çıkmış olmaktadır.
Faiz İnmesi Durumunda Kurlar Yükselir Mi?
Politika faizini en son Mart ayında yüzde 50’ye çıkaran Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, dün yaptığı aylık toplantısında da faizi sabit tutma kararı aldı. Böylece Merkez Bankası, üst üste sekiz aydır politika faizini aynı düzeyde tutmuş oldu. Fakat karar metninde yer alan olası “maliye politikasının katkısı” vurgusu, ekonomi çevreleri tarafından Kasım ayı enflasyonunun düşük gelmesi durumunda Aralık ayında faiz indirimine gidilebileceği şeklinde yorumlanmaktadır. Aralık ayından itibaren faiz indirimi sürecinin başlaması durumunda, özellikle son bir yılda popüler olan TL cinsinden finansal araçların cazibesinin azalması beklenmektedir. Bu durum, yatırımcıların döviz varlıklarına yönelmesine etki edecek bir faktör olacaktır. Döviz talebinin artması halinde, son bir yılda reel olarak gerileyen dolar/TL kurunun yükselme olasılığı gündeme gelecektir. Faiz düşüşünün yatırım araçları arasındaki fırsat maliyetini değiştirmesi, altına yönelik yatırımcı ilgisini de artıracaktır. Mevduat faizleri düştüğünde, yatırımcılar birikimlerini faiz getiren enstrümanlardan çekip, değer saklama aracı olarak altına yönelme eğiliminde olacaktır. Ayrıca, faizlerin düşük veya sabit kalması, şirketlerin borçlanma maliyetlerini de sabit tutarak kârlılık beklentilerini artıracak ve yatırımcıların Borsa’ya yönelmelerini teşvik edecektir. Bu nedenle, faizlerde bir düşüş süreci başlaması durumunda, Borsa’da bir yükseliş trendinin yaşanabileceği öngörülmektedir.
Kaynak: Patronların Dünyası
Ekim 2024 Motorlu Kara Taşıtları Trafik Verileri