34,5467$% 0.18
36,0147€% -0.62
43,3470£% -0.52
3.005,41%1,48
2.705,79%1,29
9.549,89%1,94
Sağlıksız yiyecekleri tercih ederken, vücudumuzun yanı sıra bilişsel ve duygusal süreçlerimizde de olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Çoğu zaman, stres, kaygı veya olumsuz duyguları hafifletmek amacıyla sağlıksız yiyecekleri tüketme eğilimindeyiz. Sporcular arasında da bu durum gözlemlenebilir; örneğin, stresli anlar, performans kaygısı, vücut imajı sorunları veya sosyal baskılar gibi durumlar, sağlıksız yiyeceklere yönelme ihtiyacını artırabilir.
Bu tür bir davranış, “duygusal yeme” olarak adlandırılabilir. Duygusal yeme, stresli anlarla başa çıkmanın bir yolu olarak ortaya çıkan bir savunma mekanizmasıdır. Özellikle yoğun antrenman sonrası veya stresli günlerde, yeme davranışımız otomatikleşebilir. İşte burada farkındalık kazanmamız gereken önemli bir nokta var. Hissettiğimiz her duyguyu tanımak ve kabul etmek, sağlıklı bir beslenme alışkanlığı geliştirmemizde kritik bir rol oynar.
Kendinize şu soruları sormak faydalı olabilir: “Gerçekten aç mıyım yoksa bu yiyeceği duygularımı bastırmak için mi istiyorum?” Bu tür bir sorgulama, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek adına önemli bir adım olabilir. Araştırmalar, bilişsel yeniden yapılandırma ve farkındalık çalışmalarının sporcuların stresle başa çıkmalarına yardımcı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, yalnızca fiziksel olarak değil, duygusal olarak da zihnimizi hazırlamak gerekmektedir.
Duygularınızı tanımlamak ve etiketlemek, bu süreçte oldukça önemlidir. Düşünce ve duygularımızı yargılamadan kabul edersek, o duygunun bize zarar vermediğini zamanla görebiliriz. Örneğin, stresli olduğumuzda bu durumun normal olduğunu kabul etmek, sağlıksız yiyeceklerle ilişki kurma ihtiyacını azaltabilir. Olumsuz duyguları kabul edip yaşadıktan sonra, bu duyguları bırakmak daha kolay hale gelir; bu da yemek ile kurduğumuz işlevsiz çözüme yönelmemizi engelleyebilir.
Bazen sağlıksız bir yiyecek yediğimizde pişmanlık duyabiliriz. Bu pişmanlık, “Zaten diyetimi bozdum, ne olacaksa olsun, daha fazlasını yiyebilirim” düşüncesine yol açabilir. Bu düşünce kalıbı, tekrar eden olumsuz yeme davranışlarına sürükleyebilir. Düşünce kalıplarını değiştirmek için şu noktaları göz önünde bulundurabilirsiniz:
Örneğin, bir sonraki sefer tatlı yeme isteğiniz geldiğinde, kendinize “Şu an gerçekten neye ihtiyacım var?” sorusunu sormayı deneyebilirsiniz. Bu şekilde sadece performans için değil, duygusal denge ve alışkanlık yönetimi açısından da önemli kazanımlar elde edersiniz.
Sporcuların otomatikleşmiş olumsuz düşüncelerini fark edip değiştirmeleri, yeme davranışları üzerinde kontrol kazanmalarına yardımcı olur. Yeme davranışı, insanların duygusal durumlarını düzenlemek için sıkça başvurdukları bir mekanizmadır. Olumsuz duygularla başa çıkmak için yemek yemekteyiz ve bu anlık olarak mutlu hissettiriyor gibi görünse de, uzun vadede olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Sonuç olarak, düşüncelerimizi yeniden yapılandırmak ve kendimize sağlıksız yiyecek tüketmeden önce bazı sorular sormak, duygusal durumlarımızla sağlıklı bir ilişki kurmamıza yardımcı olabilir. İhtiyaçlarımızı fark etmek, alternatif baş etme stratejileri geliştirmek ve kendimize karşı şefkatli bir yaklaşım benimsemek, sürdürülebilir bir duygusal denge sağlamada önemli bir adım olacaktır.
Kaynak: Doktor Sitesi
Bipolar Bozukluk ve Bilişsel Davranışçı Terapi Üzerine Sistematik Derleme