34,7494$% 0.08
36,5786€% 0.22
44,0658£% 0.25
2.957,11%0,47
2.644,58%0,29
9.827,23%1,51
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt piyasasındaki kayıt dışılığı önlemek amacıyla ilgili kurumlarla iş birliği içinde bir dizi önemli adım atmıştır. İlk olarak, akaryakıt istasyonlarındaki pompalara ödeme kaydedici cihazların bağlanması için yapılan düzenleme 2003 yılına dayanmaktadır. Ancak zaman içerisinde bu sistemdeki suiistimallerin artması üzerine yeni tedbirler devreye alınmıştır.
Başkanlık, akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenlik düzeyini artırma çalışmalarına hız vermiştir. Dışarıdan müdahalelere kapalı, anlık bilgi paylaşımı yapabilen yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlarla eski cihazlar değiştirilmiştir. Bu sayede, cihazlara dışarıdan müdahale durumu tamamen ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarındaki tüm satışlara ait bilgiler anlık olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilmeye başlanmıştır.
TEMİNAT UYGULAMASI GETİRİLDİ
Akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren dağıtıcılar ve bayilerden, lisans almak isteyenler ile faaliyetlerine devam edenlerden teminat alınmaya başlanmıştır. Teminat verilmemesi durumunda faaliyetlerin durdurulması yönünde de düzenlemeler yapılmıştır. Bu uygulama, sektörün mali dayanıklılığını artırmaya yönelik önemli bir adım olmuştur. 2018 yılında dağıtıcı lisansına sahip olan işletme sayısı 120 civarındayken, bu sayı 35’e düşmüştür.
Dışarıdan müdahalelerle satışların kayıt altına alınmasının engellenmesi, verilerin değiştirilmesi, silinmesi veya yanlış bilgi gönderilmesi durumları vergi kaçakçılığı suçu kapsamına alınmıştır. Satışların kayıt dışı bırakılması amacıyla sistemlere yapılan müdahaleler, kaçakçılık fiili olarak tanımlanmış ve bu fiiller için 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası uygulanması öngörülmüştür. Ayrıca, lisans iptali ve geçici durdurma kararları gibi idari yaptırımlar da gündeme gelmiştir.
SAHA DENETİMLERİ YAPILDI
Lisans başvurusu, tadili veya süre uzatımı taleplerinin yerine getirilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu’na vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine vadesi geçmiş borç bulunmaması şartı getirilmiştir. Bu sayede, prim, idari para cezası veya vergi borcu olanların başvuru ve talepleri ancak borçlarının ödenmesi durumunda değerlendirilmektedir.
Dağıtıcıların aldıkları akaryakıtı başka bir dağıtıcıya satmalarının engellenmesi de sağlanmıştır. Ayrıca, sektörde fatura düzenleme zorunluluğu, malın teslim edildiği anda gerçekleştirilmesi gereken bir uygulama olarak hayata geçirilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da akaryakıt piyasasına yönelik önemli tedbirler almıştır. Bayi denetim sisteminin kurulması ve bakım-onarım süreçlerinin yönetimi için tüzel kişilerin yetkilendirilmesi gibi önlemler getirilmiştir. Bu yılın ilk 10 ayında, akaryakıt ve LPG istasyonlarında 4 bin 475 mükellef ve 53 bin 396 pompa üzerinde 293 bin 966 tabanca denetimi gerçekleştirilmiştir.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİ’NE GEÇİLECEK
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgilerinin yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak iletilmesini sağlayacak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne (UTTS) ilişkin düzenlemeler yapmıştır. Bu sistem sayesinde, akaryakıt alacak taşıtların plakaları elle yazılmadan otomatik olarak sistemdeki bileşenlerle ödeme kaydedici cihazlara yansıyacak; böylece yakıt alan bir taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi engellenecektir. Uygulama, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren vergi mükelleflerinin iş yerlerinde kullandıkları taşıtlar için zorunlu hale gelecektir. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 itibarıyla ilk defa edinilecek sıfır taşıtlar da bu sisteme dâhil olacaktır.
“VERGİ KAYBININ ÖNLENMESİ İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM OLACAK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomiyle etkin bir mücadele yürütmek amacıyla birçok düzenleme ve çalışmayı hayata geçirdiklerini belirtti. Şimşek, “Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde akaryakıt piyasasındaki suistimaller ve kanuna aykırı fiiller büyük ölçüde önlendi. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek, akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacaktır.”
Uygulamaya dâhil olacak tüm taraflara hatırlatmalarda bulunan Şimşek, “Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmesi gerekmektedir. Bu sistemin kurulumu ve işletilmesi sürecinde akaryakıt istasyonlarının gereken her türlü desteği vermesi önem taşımaktadır. Sistem kapsamında yapılmış bağlantıların korunması ve sürekli çevrim içi bağlantılı olmasının sorumluluğu da akaryakıt istasyonu işleten mükellefe aittir.”
“TAKİPÇİSİ OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
Bakan Şimşek, resmi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, vergi kaybı ve kaçağın takipçisi olmaya devam edeceklerini vurguladı: “Akaryakıt sektörüne yönelik yaptığımız önemli düzenlemeler ve artan saha denetimleriyle kayıt dışılığı azaltıyoruz. Akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi zorunluluğu da yılbaşında yürürlüğe giriyor. Tüm sektörlerde vergi kayıp ve kaçağına yol açanların takipçisi olmaya devam edeceğiz.”
Kaynak: Patronların Dünyası
Akaryakıt Piyasasında Kayıt Dışılığıyla Mücadele: Yeni Düzenlemeler ve Uygulamalar