Emeklilik Planlaması: Bilinçli Olmanın Önemi ve Süreç Hakkında Bilgiler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Emeklilik Planlaması: Bilinçli Olmanın Önemi

Ensonhaber.com’un haberine göre; emeklilik, insanların yaşamında önemli bir dönüm noktasıdır. Ancak, emekli olmadan önce doğru planlama yapmak, gerekli bilgiye sahip olmak ve mevzuatı iyi anlamak, bu sürecin sağlıklı bir şekilde geçmesi açısından kritik öneme sahiptir. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Finans Komisyonu Başkanı ve Ekonomist Dr. Selçuk Gülten, emeklilik sürecini yönetmek isteyenler için önemli bilgiler sunuyor.

Emeklilik Planlaması Nasıl Yapılmalıdır?

Dr. Selçuk Gülten, insanların mevzuatı yeterince bilmemesi nedeniyle hak kayıpları yaşayabildiğini ve emekli olmaları gereken tarihten oldukça sonra emekli maaşı alabileceklerini vurguladı. Emeklilik planlaması için öncelikle e-Devlet üzerinden “çalışma hayatım” bölümüne göz atmalısınız. Bu bölümde, emeklilik süreciyle ilgili ihtiyaç duyacağınız tüm bilgilere ulaşabilirsiniz. Türkiye’de emekli olabilmek, çalışma şeklinize, ödediğiniz prim gün sayısına ve yaş kriterinize bağlıdır.

Yeni Emekli Olacaklar İçin Kılavuz Bilgiler:

Dr. Selçuk Gülten’in yeni emekli olacaklara yönelik önemli bilgi ve tavsiyeleri şu şekildedir:

Kimin SSK, Kimin BAĞKUR, Kimin Emekli Sandığı Kapsamında Olduğunu Belirlemek

• Eski adıyla SSK’lı olanlar, yani bir ücret karşılığında çalışanlar, yeni adlandırmada 4A kapsamında sigortalı sayılmaktadır.
• Bağkur’lu sayılanlar, yani kendi işini yapan esnaf veya şirket sahipleri 4B kapsamında sigortalıdır.
• Devlet memurları ise eski adıyla Emekli Sandığı kapsamında 4C sigortalısı olarak değerlendirilmektedir.

Emekli Olmanın Üç Temel Şartı

Normal şartlarda, emekli olabilmek için 4A, 4B veya 4C sigortalısı olup olmadığınıza bağlı olarak üç şartı aynı anda sağlamanız gerekmektedir:

• 1. Sigortalılık süresi: İlk sigortalı olduğunuz tarih ile emekli olduğunuz tarih arasında geçmesi gereken minimum süre.
• 2. Prim Gün Sayısı: Ödemeniz gereken minimum prim gün sayısı.
• 3. Yaş: Emekli olabilmeniz için gerekli minimum yaş.

İşe Giriş Tarihinin Önemi

Sigortalılık süresinin hesaplanmasında, emeklilik için ilk işe giriş tarihiniz son derece önemlidir. Bu tarihte geçerli olan kanunlara ve şartlara göre emekli olacaksınız. Eğer askerlik tarihiniz işe giriş tarihinizden önce ise, askerlik borçlanması yaparak işe giriş tarihinizi geriye çekebilirsiniz. Ancak, doğum borçlanması işe giriş tarihini geriye çekmez. Ayrıca, staj, çıraklık süreleri ve 18 yaşından önceki çalışma süreleri ilk işe giriş tarihiniz olarak kabul edilmez.

Prim Gün Sayısı

Prim gün sayısının emeklilik için gerekli olan sayıyı aşması durumunda, Türkiye’deki mevzuata göre daha yüksek maaş alamazsınız. Hatta emekli maaşınızın düşmesine bile yol açabilir. Bu nedenle, prim gün sayısını iyi planlamak emeklilik için kritik bir öneme sahiptir. 1999 yılında yapılan bir kanun değişikliği ile emeklilik için gerekli prim gün sayısı 5 bin günden 7 bin güne çıkarılmıştır. Emekli olabilmek için gerekli olan prim gün sayısına e-Devlet üzerinden “Ne zaman emekli olabilirim” bölümü aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

Çalışma Gününde Kadın ve Erkek Farkı

Genel itibarıyla, günümüzde erkekler için emeklilikte gereken prim gün sayısı 7 bin 200’dür. Kadınlar için ise bu süre 2028’den itibaren 9 bin gün olacaktır. 08 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için kademeli prim gün sayısı geçerlidir.

Askerlik Borçlanması

Askerlik borçlanması, askerlik görevini tamamlamış olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının askerlik sürelerini prim gün sayılarına eklemelerini sağlar. Bu sayede, eksik prim gün sayısını tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Ancak, askerlik yaptığınız süre ile emeklilik için ihtiyaç duyduğunuz prim gün sayısını dikkate alarak borçlanma yapmalısınız.

Doğum Borçlanması

Doğum borçlanması, doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre için yapılabilir. Her doğumda en fazla 720 günlük süre borçlanılabilir. Bu sürenin üzerinde doğum borçlanması mümkün değildir. Doğum borçlanmasında da emekli olmak için gereken prim süresini göz önünde bulundurmalısınız.

Prim Gün Sayınız Eksikse

Emeklilik için gerekli prim gün sayısı eksik olanlar, çeşitli süreleri borçlanarak prim gün sayısı kazanabilirler. Bunlar arasında:

• A) Askerlik Borçlanması
• B) Doğum Borçlanması
• C) Yurtdışı Borçlanması
• D) Ücretsiz İzin Sürelerinin Borçlanılması
• E) Tutuklulukta Geçen Sürelerin Borçlanılması
• F) Doktora veya Tıpta Uzmanlık Sürelerinin Borçlanılması
• G) Ücretli Öğretmenlikte Geçen Sürelerin Borçlanılması
• H) Kısmi Süreli Çalışanların Borçlanması

Farklı Kurumların Primlerini Eşitleme

Bağkur prim eşitleme, Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi içinde yer alan BAĞ-KUR sigortalıları için planlanan prim gün sayısı indirimine ilişkin bir düzenleme beklenmektedir. Bu değişiklik, Bağkur ve SSK (4B ve 4A) sigortalıları arasındaki prim gün sayısı farkını eşitlemeyi amaçlamaktadır. Şu anda, Bağkur (4B) sigortalıları için emeklilikte gereken prim gün sayısı 9 bin, SSK sigortalıları için ise 7 bin 200 veya birçok sigortalı için 5 bin 900’dür. Eşitleme ile Bağkur (4B) sigortalılarının emeklilik için gereken prim gün sayısının 7 bin 200’e düşürülmesi planlanmaktadır.

Yıllara Göre Emeklilik Sayısı

1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olarak belirlenmiştir. İlk işe giriş tarihinize bağlı olarak emeklilik için gerekli olan yaş belirlenmektedir. İlk işe giriş tarihinden sonra yapılan yaş düzeltmeleri, genel olarak emeklilik hesaplamalarında dikkate alınmaz. 08.09.1999 tarihinden önce işe girişi olan sigortalılar için kademeli yaş düzenlemesi uygulanmaktadır.

Birden Fazla Kurumdan Sigortalı Olanlar

4A, 4B veya 4C kapsamında birden çok sigortalılığı olanlar için emeklilik statüsünün belirlenmesi önemlidir. Sigortalıların hangi statüden emekli olacaklarının belirlenmesinde son 7 yıllık fiili hizmet süresi esas alınmaktadır. Son 1.261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. 1 Ekim 2008 sonrasında ise yedi yıl şartı kaldırılmıştır. 1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar, birden fazla statüde sigortalı olmaları halinde, en uzun süre geçirdikleri statüden emekli olacakları hükme bağlanmıştır. Hem 4A hem de 4B hem de 4C prim ödemesi olanlar için ise 1.261 gün şartı aranmaz; hangi statüde daha fazla süre geçirilmişse o statüden emekli olunur.

2024 ile 2025’te Emekli Olacaklar Arasındaki Fark

2024 yılında emekli olanlar, 2025 yılına göre yaklaşık %30-36 daha fazla aylık alacaklardır. 2024 yılında %44’lük bir enflasyon olması durumunda, emekli olanların kök aylığı daha düşük çıkacaktır. Bu nedenle, şartları taşıdığınız takdirde erken emekli olmanız sizin için daha avantajlı olabilir. Yaşlılık aylığının bağlanmasında kritik nokta başvuru tarihidir. E-Devlet üzerinden başvuru yapacağınız tarihi takip eden ayın başından itibaren emeklilik maaşı almaya hak kazanacaksınız. Yani, eğer kasım ayında başvuru yaparsanız, 1 Aralık’tan itibaren emekli maaşı almaya hak kazanırsınız.

Emeklilik Başvurusu ve Takibi

E-Devlet’ten emeklilik başvurusu yapmadan önce ilk yapmanız gereken işten ayrılmak ve 4A sigortalılığınızı emeklilik nedeniyle sona erdirmektir. Emeklilik nedeniyle istifa dilekçenizi verip işten çıkış belgenizi aldığınız takdirde, emeklilik başvurunuzu yapmaya hazırsınız. E-Devlet’ten işlemlerinizi başlatmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• ‘Sigortalı Türü’ sekmesinde yer alan “4/A SSK” ve “4/B Bağkur” seçeneklerinden size uygun olan sigorta kapsamını seçin.
• Sonrasında T.C. kimlik numarası ve ad soyad bilgileriniz ekrana otomatik olarak gelecektir. Bu bilgileri kontrol edin.
• Emekli maaşınızın yatmasını istediğiniz bankayı ekranda seçin.
• İletişim bilgileri bölümüne cep telefonu numaranızı başına sıfır koymadan ekleyin; isteğe bağlı olarak e-posta adresinizi de yazabilirsiniz.
• Son olarak, ‘Aylık alıyor mu?’ sorusunu “evet” veya “hayır” olarak cevaplayın.

Kaynak: Ensonhaber