34,7287$% -0.03
36,5847€% 0.11
44,1435£% 0.24
2.960,29%0,34
2.650,08%0,31
9.886,05%0,60
Patronlar Dünyası’nın haberine göre, Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından yayımlanan ‘Küresel Borç Monitörü’ raporu, dünya genelindeki borç durumunu detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. 2023 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla küresel borç tutarı tam olarak 323 trilyon dolar olarak hesaplandı. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 302.4 trilyon dolar seviyesindeydi.
Küresel borcun gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı ise yaklaşık yüzde 326 seviyelerinde bulunuyor. Bu oran, Kovid-19 salgınında ulaşılan zirveden 30 puan daha düşük bir seviyede. Bu durum, küresel borç yükünün önemli ölçüde azalmakta olduğunu gösteriyor.
Raporda dikkat çeken bir diğer husus ise Türkiye ve Yunanistan’ın toplam borç oranlarında kaydettikleri önemli düşüşler. Bu iki ülkenin yanı sıra, Macaristan, İrlanda, Nijerya, İsveç ve Brezilya’nın 2024 yılının ilk üç çeyreğinde en büyük borç artışlarını yaşayacağı öngörülüyor.
Özellikle Yunanistan, Pakistan, Türkiye ve Japonya, kamu borcunun GSYH’ye oranlarında en keskin düşüşleri gerçekleştiren ülkeler arasında yer alıyor.
Raporda, iklimle ilgili harcamaların küresel kamu borcunu artırabileceği belirtiliyor. 2024 yılı sonunda, geçen yıla kıyasla yaklaşık 8 trilyon dolar artışla küresel borcun 320 trilyon dolara ulaşması tahmin ediliyor. 2025 ve sonrasında kamu borçlanmalarının artacağı öngörülüyor.
Mevcut durumda, yaklaşık 95 trilyon dolar seviyelerinde bulunan küresel kamu borcunun, 2028 yılına kadar 130 trilyon dolar seviyesine yaklaşacağı öngörülmekte. Hedeflenen net sıfır emisyon hedefleri ve ulusal iklim taahhütleri doğrultusunda gerekli harcamaların, borç seviyelerini daha da yükseltebileceği ifade ediliyor. Böyle bir senaryoda, küresel kamu borcunun 2028 yılı itibarıyla 170 trilyon dolar seviyelerine ulaşabileceği tahmin ediliyor.
Sektörler bazında yapılan incelemelerde, hanehalkına ait borçlar yılın üçüncü çeyreğinde 61.6 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlere ait borçlar 93.4 trilyon dolar, kamuya ait borçlar 95.4 trilyon dolar ve finansal şirketlere ait borçlar 72.5 trilyon dolar olarak hesaplandı.
Türkiye özelinde değerlendirildiğinde, borçların GSYH’ye oranları dikkate alındığında, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla hanehalkına ait borçların oranı yüzde 11.7‘den yüzde 9.9‘a, finansal olmayan şirketlere ait borçlar yüzde 50.2‘den yüzde 40.7‘ye, kamuya ait borçlar yüzde 32.5‘ten yüzde 28.1‘e ve bankalar gibi finansal şirketlere ait borçlar yüzde 19.1‘den yüzde 16.5‘e gerilemiştir.
Raporda ayrıca, artan jeoekonomik parçalanma döneminde genişleyici mali politikalar izlemenin zorluğuna dikkat çekiliyor. Ticaret gerginliklerinin, özellikle tedarik zinciri kesintilerinin artışı ve sıkılaşan kamu maliyesi ortamında enflasyonist baskıların yeniden ortaya çıkmasının, büyüme beklentilerini zayıflatabileceği vurgulanıyor.
Kaynak: Patronların Dünyası
Fitch Ratings’in Doğu Avrupa Ekonomileri Raporu ve Türkiye Değerlendirmesi