Küresel Piyasalarda Son Gelişmeler ve Ekonomik Veriler
Küresel Piyasalarda Son Gelişmeler
Patronlar Dünyası'nın haberine göre, küresel piyasalarda geçtiğimiz hafta, ABD'deki başkanlık seçimleri ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz kararı sonrasında Avrupa borsaları hariç olumlu bir seyir gözlemlendi. Önümüzdeki hafta, ABD'deki enflasyon verileri başta olmak üzere yoğun bir veri gündemi yatırımcıların dikkatini çekiyor.
ABD’de 5 Kasım'da gerçekleşen 60. başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday Donald Trump, rakibi Demokrat Partinin başkan adayı Kamala Harris'e yaklaşık 5 milyon oy fark atarak ABD'nin 47. Başkanı seçildi. Trump, ocak ayında yemin ederek Beyaz Saray'daki görevine başlayacak. Trump'ın başkanlığının kesinleşmesiyle birlikte varlık fiyatlarında belirgin bir oynaklık artışı yaşandı. Yeni dönemde Trump'ın atacağı adımlar, piyasalardaki en önemli konulardan biri haline geldi.
Özellikle Asya ve Avrupa'da, yeni ticaret tarifeleri uygulanabileceği yönündeki endişelerin öne çıkmasıyla birlikte, kripto para piyasası başta olmak üzere görece riskli varlıkların yukarı yönlü hareket ettiği gözlemlendi. Öte yandan, Fed politika faizini, piyasa beklentileri doğrultusunda bu yıl ikinci kez indirerek 4,50-4,75 aralığına çekti. Fed'den yapılan açıklamada, son göstergelerin ekonomik faaliyetin sağlam bir şekilde genişlemeye devam ettiğini gösterdiği vurgulandı.
Açıklamada, yılın başından bu yana iş gücü piyasası koşullarının genel olarak gevşediği, işsizlik oranının yükseldiği ancak yine de düşük seviyelerde kaldığı belirtildi. Ayrıca, enflasyonun yüzde 2 hedefine doğru ilerleme kaydetmesine rağmen, bir miktar yüksek kalmaya devam ettiğine dikkat çekildi. "Komite, istihdam ve enflasyon hedeflerine ulaşılmasına yönelik risklerin kabaca dengede olduğunu değerlendirmektedir." ifadesi kullanıldı.
Fed Başkanı Jerome Powell, toplantı sonrası yaptığı açıklamalarda, ABD'deki başkanlık seçimlerinin yakın vadede politika kararları üzerinde herhangi bir etkisi olmayacağını belirtti. Powell, Trump'ın kendisinden görevi bırakmasını istemesi durumunda dahi istifa etmeyeceğini ifade etti. Ekonominin genel olarak güçlü olduğunu ve son iki yılda hedeflerine doğru önemli ilerlemeler kaydettiğini söyleyen Powell, iş gücü piyasasının soğusa da sağlam kalmaya devam ettiğini, enflasyonun ise önemli ölçüde hafiflediğini aktardı.
Fed'in faiz kararı ve Powell'ın açıklamalarının ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Bankanın 2024 yılının son toplantısında 25 baz puanlık bir faiz indirimi daha yapacağına yönelik tahminler %65 ihtimalle fiyatlandı. Analistler, ABD’de açıklanacak enflasyon verisinin Fed’in gelecek dönem para politikası kararları üzerinde etkili olabileceğini belirtti. Trump'ın ikinci kez ABD Başkanı seçilmesiyle birlikte, kripto para, dolar ve hisse senetlerinde görülen yükseliş dikkat çekerken, altının ons fiyatındaki düşüş de kayda değerdi.
Seçim sonrası Trump'ın uygulaması beklenen politikalar nedeniyle, kripto para piyasalarında Bitcoin'in fiyatı 77.234,9 dolarla rekor kırdıktan sonra, haftalık bazda %11 yükselişle 76.500 dolar seviyelerinde dengelendi. Dolar endeksi ise seçim sonuçlarının ardından 105,44 seviyesine çıkarak Temmuz 2024'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı ve haftayı %0,7 artışla 105 seviyesinde kapattı. Bu gelişmelerle birlikte ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi %4,48'e yaklaşarak son 4 ayın zirvesini test etti ve haftayı 6 baz puan azalışla %4,31 seviyesinde tamamladı. Haftayı, altının ons fiyatı %1,8 düşüşle 2.686 dolardan, Brent petrolün varil fiyatı ise %1,4 artışla 73,9 dolardan kapattı.
New York Borsası Rekor Kırdı
Donald Trump'ın ABD Başkanı seçilmesi ve Fed'in beklenen faiz indiriminin ardından geçen hafta New York borsasında rekorlar kaydedildi. Kurumsal tarafta, Trump'ın en büyük destekçilerinden Elon Musk'ın elektrikli otomobil şirketi Tesla'nın hisseleri %29 artış gösterdi ve şirketin piyasa değeri 1 trilyon doları geçti. Intel'in yerine Dow Jones endeksi altında işlem gören 30 şirket arasına katılan Nvidia'nın hisseleri ise yaklaşık %9 değer kazandı.
Mikroekonomik veri tarafında, ABD'de tarım dışı iş gücü verimliliği bu yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %2,2 ile beklenenden az artış gösterdi. Ülkede, tüketici kredileri de eylülde 6 milyar dolarla beklentilerin altında artış kaydetti ve 5,1 trilyon dolarlık hacme ulaştı. Ülkede, ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 2 Kasım ile biten haftada 221 bine yükseldi ancak bu, piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Bu gelişmelerle birlikte haftalık bazda S&P 500 endeksi %4,61 yükselişle 5.995 puana, Nasdaq endeksi %5,74 artışla 19.286,78 puana çıktı. Dow Jones endeksi de %4,61 kazançla 43.988,99 puana çıkarak tüm zamanların en yüksek kapanışını gerçekleştirdi. Gelecek hafta çarşamba enflasyon verisi, perşembe Fed Başkanı Powell'ın konuşması, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma ise sanayi üretimi, kapasite kullanımı, New York Fed Sanayi Endeksi ve perakende satışlar takip edilecek.
Avrupa Borsaları Satış Ağırlıklı Seyretti
Geçen hafta Avrupa borsalarında, Almanya hariç negatif bir seyir gözlemlendi. Trump'ın zaferinin Avrupa'nın ABD'ye ihracatını olumsuz etkileyebileceği endişeleri piyasalarda satış baskısına neden oldu ve özellikle Alman otomotiv şirketlerinin hisselerinde kayıplar görüldü. Almanya'da Başbakan Olaf Scholz, Hür Demokrat Parti (FDP) Genel Başkanı ve Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden aldı. Koalisyondan ayrılan FDP'nin bakanlarının yerine yeni isimler atandı.
Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, Maliye Bakanı olarak atanan Başbakan Olaf Scholz'un danışmanı Jörg Kuckis'e mazbatasını verdi. Almanya'da azınlık hükümeti, 15 Ocak'ta yapılacak güven oylamasına kadar görev yapacak. Ayrıca, İngiltere Merkez Bankası (BoE), piyasa beklentileri doğrultusunda politika faizini 25 baz puan düşürerek %4,75'e indirdi. BoE Başkanı Andrew Bailey, büyük bir şok olmadığı sürece politika faizinin birkaç yıl önce olduğu gibi çok düşük seviyelere inmesini beklemediğini ifade etti.
Bu gelişmelerle haftalık bazda İngiltere'de FTSE 100 endeksi %1,48, Fransa'da CAC 40 endeksi %0,45, İtalya'da MIB 30 endeksi %2,1 değer kaybederken, Almanya'da DAX 40 endeksi %0,98 değer kazandı. 11 Kasım haftasında, pazartesi ECB Başkanı Christine Lagarde'ın konuşması, salı Almanya'da enflasyon ve ZEW endeksleri, çarşamba Avro Bölgesinde sanayi üretimi, perşembe ECB toplantı tutanakları ve Avro Bölgesinde büyüme ile cuma İngiltere'de büyüme ve sanayi üretimi verileri takip edilecek.
Asya Piyasaları Pozitif Seyretti
Asya piyasalarında geçen hafta ABD endekslerindeki yükseliş, Çin'in ekonomiyi destekleyici adımları güçlendireceği beklentisi ve olumlu veri akışının etkisiyle risk iştahında toparlanmalar gözlemlendi. Trump'ın galip gelmesinin ardından Çin'e yeni yaptırımlar uygulanabileceği endişesi devam ederken, Çin piyasalarında açıklanan makroekonomik veriler ve hükümet açıklamaları Asya piyasalarında risk iştahını artırdı.
Çin Başbakanı Li Qiang, mali ve para politikası için geniş bir alana sahip olduklarını belirterek, ülkenin yaklaşık %5'lik ekonomik büyüme hedefine ulaşacağını yineledi. Ülkede açıklanan verilere göre, Ekim ayı Caixin hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 52,0 ile beklentileri geride bırakırken, aynı döneme ilişkin Caixin bileşik PMI 51,9 ile yüksek kalmaya devam etti. Eylül ayında Caixin hizmet sektörü PMI ve Caixin bileşik PMI 50,3 seviyesinde bulunuyordu.
Çin'de Ekim ayında dış ticaret fazlası 95,72 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek 75 milyar dolar seviyesindeki tahminleri geride bıraktı. Ekim ayında ihracat yıllık bazda %12,7 artarak beklentileri aşarken, ithalat da %2,3 azalış kaydetti. Analistler, bu veride Trump'ın başkan olması halinde ek gümrük vergileri ve kısıtlamalar uygulayabileceği endişesi sonrası artan siparişlerin etkili olduğunu belirtti.
Öte yandan, Çin yerel yönetimlerin borçlarını yapılandırmaya yönelik olarak 6 trilyon yuan (839 milyar dolar) tutarında bir refinansman programı açıkladı. Japonya'da ise Ekim ayına ilişkin hizmet sektörü PMI 49,7 ile beklentilerin üzerinde gelirken, bileşik PMI 49,6 seviyesinde gerçekleştirildi. Eylül ayına ilişkin hane halkı harcamaları %1,1 azalışla öngörülerin üzerinde gelirken, öncü endeks 109,4 ile tahminlerin üzerinde gerçekleşti.
Avustralya Merkez Bankası ise faiz oranını beklentiler dahilinde değiştirmeyerek %4,35 seviyesinde sabit tuttu. Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi %3,80, Çin'de Şanghay bileşik endeksi %5,51, Güney Kore'de Kospi endeksi %0,73 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi %1,08 değer kazandı. Gelecek hafta pazartesi Japonya'da dış ticaret dengesi, çarşamba Japonya'da ÜFE, cuma Japonya'da büyüme ve kapasite kullanımı ile Çin'de sanayi üretimi ve perakende satışlar takip edilecek.
Yurt İçinde Gelecek Hafta Ödemeler Dengesi Takip Edilecek
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi belirginleşirken, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi %3,37 artışla 9.184,82 puandan kapandı. Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın %0,1 üstünde 34,3757'den tamamladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın 4. "Enflasyon Raporu"nu tanıtmak amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında, 2024 ve 2025 yıl sonu enflasyon tahminlerini sırasıyla %44 ve %21 olarak yukarı yönlü güncellediklerini belirtti. Karahan, "Enflasyonun, 2026 yıl sonunda %12'ye gerileyeceğini öngörüyoruz." dedi.
AA Finans Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının Eylül ayında 2 milyar 723 milyon dolar fazla verdiğini tahmin etti. Ekonomistler, cari işlemler açığının 2024 yılında 11 milyar 871 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini öngördü. Gelecek hafta pazartesi sanayi üretimi, işsizlik oranı, salı ödemeler dengesi, çarşamba konut satışları, cuma TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi ve bütçe dengesi verileri takip edilecek.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.250 ve 9.500 puanın direnç, 9.100 ve 8.950 seviyelerinin destek konumunda olduğunu ifade etti. Kaynak: Patronların Dünyası