Türkiye’nin Afrika’daki Yükselişi ve Ekonomik İlişkileri
Türkiye'nin Afrika'daki Yükselişi
Orta Doğu araştırmaları yayınlayan Les clés du Moyen-Orient, Türkiye’nin Afrika'daki artan etkisini geniş bir perspektiften ele aldı. Emile Bouvier imzalı makalede, Türkiye ile Afrika arasındaki ticari ve diplomatik ilişkilerin gelişimi detaylandırıldı.
Ticaret Hacminde Çarpıcı Artış
Makaleye göre, Türkiye’nin Afrika ile olan ticaret hacmi 1998 yılında yalnızca 4,09 milyar dolar iken, 2022 yılında bu rakam 45 milyar dolara fırladı. Özellikle 2022 yılında Türkiye, Afrika’ya 21,2 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. İhracatta öne çıkan ürünler arasında kimyasal maddeler, çelik ve tahıllar yer almaktadır. Türk şirketlerinin doğrudan yatırımları ise 2001 yılında 22 milyon dolar iken, 2021'de bu rakam 10 milyar dolara yükseldi.
Tarihsel Bağlar ve Kazan-Kazan İlişkisi
Makaleye göre, Türkiye’nin Afrika’daki diplomatik ve ekonomik gücü, iki taraf arasında tesis edilen kazan-kazan ilişkilerine ve sıkı tarihsel bağlara dayanmaktadır. Bu ilişkiler, Türkiye’nin Afrika'da daha fazla yer edinmesine olanak tanımaktadır.
Türk Şirketlerinin Afrika'daki Rolü
Afrika'da faaliyet gösteren Türk şirketleri, özellikle inşaat sektöründe büyük projelere imza atmaktadır. Bu şirketler arasında Limak, Rönesans Holding ve Yapı Merkezi gibi tanınmış firmalar bulunmaktadır. Ayrıca, Karpowership şirketi, Afrika'nın enerji ihtiyacını karşılayan yüzer enerji santralleri ile önemli bir tedarikçi konumuna gelmiştir.
Türkiye'nin Afrika'daki Varoluşu
- Mali: Türkiye'nin Mali'ye ihracatı 2012-2022 yılları arasında %140 artış gösterirken, Mali'den yapılan ithalat da %2842 oranında yükselmiştir.
- Senegal: Türkiye'nin Senegal'den ithalatı %710, Türkiye'nin Senegal'e ihracatı ise %108 oranında artmıştır.
- Fildişi Sahili: Türkiye'nin Fildişi Sahili ile ticaretinde ithalat %162, ihracat ise %324 oranında büyüme göstermiştir.
- Nijer: 2012 yılında yalnızca 80 bin dolar olan Nijer ithalatı, 2022 yılında %36.971 oranında artışla 29,2 milyon dolara çıkmıştır.
Libya ile Gelişen Ortaklık İlişkileri
Türkiye ve Libya arasında askeri ve ekonomik ortaklıklar mevcuttur. 2019-2020 yıllarında Türkiye, Trablus’a askeri destek sağlamış ve bu destek, Libya'nın Türkiye'ye Doğu Akdeniz'de enerji aramaları yapma hakkı tanıyan bir anlaşmayı da içermiştir.
Somali ile İş Birlikleri
Türkiye’nin Somali ile de güçlü askeri ve ekonomik iş birlikleri bulunmaktadır. Türkiye, Mogadişu'da bir askeri üs kurarak Somali ordusunu eğitmiştir. Bunun yanı sıra, 2024 yılında Somali'nin hidrokarbon yataklarını araştırma ve kullanma hakkı tanıyan bir anlaşmaya imza atılmıştır.
Nijer ile Stratejik İş Birlikleri
Türkiye’nin Nijer ile olan stratejik iş birlikleri de Afrika ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye, Nijer'deki uranyum, kömür ve altın gibi doğal kaynaklara olan ilgiyi artırmıştır. Bu kapsamda, 2024 yılında Nijer ile madencilik ve güvenlik alanlarında anlaşmalar imzalanmıştır. Türkiye ayrıca, Nijer'in terörle mücadele kapasitesini artırma taahhüdünde bulunmuş ve bu bağlamda askeri destek sağlamıştır.
Kaynak: Patronların Dünyası